Moim motto… no dobrze, jednym z moich mott jest „żyć w zgodzie z sobą„. Wyobraź sobie chodzenie w przyciasnych butach – boli to, jest to niewygodne, a do tego pewnie nie pójdziesz tak szybko, jakbyś sobie życzył. Tak samo w życiu – jeśli wybierasz pracę, działania zgodne z Tobą, to i unikasz męczącego poczucia dysonansu, i Twoje działania są dużo bardziej efektywne.
Jeden dla wszystkich?
To wydaje się logiczne. Skoro każdy z nas jest inny, dlaczego mielibyśmy spełniać jakieś ogólne standardy i odczuwać, reagować, działać w ten sam sposób? Dlaczego jeden styl życia miałby odpowiadać nam wszystkim?
A jednak czasem odpowiedzi szukamy na zewnątrz: w książkach czy nagraniach ludzi, którzy wcale nas nie znają.
Ale cokolwiek zrobisz – czy założysz firmę, czy poświęcisz się rodzinie, czy znajdziesz świetną pracę, czy rozwiniesz hobby – jeden element będzie taki sam w każdym z tych obrazków: Ty. Wszystkie inne puzzle muszą do niego pasować.
Dlatego myślę, że warto zacząć od wsłuchania się w siebie.
Kim jesteś?
Zwykle mamy tendencję, żeby określać się poprzez role życiowe, które pełnimy. Jestem blogerką, mamą, lekarzem, strażakiem, przedsiębiorcą… I trudno patrzeć na siebie w oderwaniu od tych ról. Ale odłóżmy to na razie na bok. Na razie skoncentrujemy się na Tobie.
Oczywiście, pełna odpowiedź na pytanie „kim jesteś” to byłaby powieść-rzeka. Ale zadanie sobie kilku pytań (o których za moment) pomoże Ci w określeniu drogi życiowej, która będzie Ci odpowiadać. W której wszystkie sztabki i zębatki wskoczą na swoje miejsce i nie będą Ci doskwierać tarcia i zgrzyty. Krótko mówiąc – takiego życia, z którym będziesz się dobrze czuć.
Jak pracować z tym tekstem?
Zaproponuję Ci kilka aspektów, które bardzo warto u siebie znaleźć i przeanalizować. To będzie Twój punkt wyjścia do dalszej pracy. Aby ułatwić Ci te rozważania, przygotowałam dla Ciebie plik PDF. Spina on w jedną całość elementy, o których piszę poniżej.
Oczywiście, możesz również zapisywać odpowiedzi na zwykłej kartce czy w notesie. Ale to ważne – zapisz to! To pomoże Ci ułożyć sobie te elementy w jeden obraz. Powstanie taka „mapa samoświadomości” (jak to górnolotnie nazwałam), do której będziemy się odwoływać w kolejnych krokach.
Do każdego punktu zaproponowałam kilka pytań pomocniczych, które możesz wykorzystać do swoich rozważań. Oczywiście, jeśli coś jeszcze przyjdzie Ci do głowy, to również to zanotuj!
Jeśli potrzebujesz rozszerzenia któregoś z tych tematów, pod poszczególnymi punktami zamieściłam linki do postów, w których bardziej szczegółowo omawiałam te punkty.
Twoje wartości
Wartości to idee, stany emocjonalne, które są dla nas ważne. Które sprawiają, że świat wydaje nam się uporządkowany. Za które jesteśmy w stanie walczyć. Jeśli Twoje życie będzie iść na przekór tym wartościom, będziesz odczuwać niechęć i zgrzyt. Dlatego dobrze jest odkryć swoje wartości i mieć je przed oczami, gdy podejmujesz decyzje życiowe.
Stwórz swoją hierarchię wartości – listę 10 najważniejszych wartości, zgodnie z którymi chcesz żyć.
Pytania pomocnicze
→ Co jest dla mnie ważne?
→ Dla jakich idei poświęcam czas, wartości, energię?
→ Dla jakich wartości jestem skłonny/a zrezygnować z osobistych korzyści?
→ Jakie decyzje życiowe ostatnio podjąłem? Jakie wartości się za nimi kryły?
→ Jaki rodzaj biedy, krzywdy w świecie najbardziej mnie porusza, powoduje mój gniew? Co uważam za niewybaczalną zbrodnię?
→ Jakie wartości napędzają mnie do działania?
→ Jakich zasad przestrzegam bez względu na koszty?
| Warto przeczytać: | • Wartości – co jest dla Ciebie ważne? |
Twoje potrzeby
Potrzeby to braki w Tobie, w Twoim życiu, które domagają się wypełnienia. Dopóki pozostają w Tobie jakieś niezaspokojone potrzeby, będziesz odczuwać napięcie. To napięcie znajduje ujście w postaci negatywnych emocji, które szkodzą Twojemu zdrowiu czy relacjom.
Jeśli myślisz o dobrym, szczęśliwym życiu, zadbaj o swoje potrzeby. Zastanów się, które potrzeby są dla Ciebie najważniejsze, które pozostają niezaspokojone.
Pytania pomocnicze
→ Czego potrzebuję do szczęścia?
→ Jakie braki powodują, że jestem niespokojny, nieszczęśliwy?
→ Jakie emocje, uczucia (zwłaszcza te negatywne) odczuwałem/am w ostatnim czasie? Jakie (niespełnione) potrzeby się za nimi kryły?
→ Co mnie wytrąca z równowagi? Co powoduje u mnie frustrację, gniew, złość?
→ Jakie braki utrudniają mi normalne funkcjonowanie?
| Warto przeczytać: | • Potrzeby – dlaczego nie warto zapominać o sobie? |
Twoje talenty, zdolności
Talent jest sposobem reagowania czy działania, który przychodzi Ci naturalnie, bez trudu. Taka Twoja supermoc. Wykorzystanie Twoich talentów to podwójna korzyść. Działanie nie tylko przychodzi Ci z łatwością, ale też przynosi dużo lepsze efekty. W końcu gdyby Superman nie korzystał z nadludzkiej siły czy zdolności latania – czy zasługiwałby na miano superbohatera?
Jak odkryć talenty? Oczywiście, możesz obserwować siebie. Problem z tym, że talent przychodzi tak naturalnie, że… czasem możesz go w ogóle nie dostrzegać. Możesz poprosić o pomoc bliskich czy współpracowników.
Możesz też sięgnąć po narzędzia, które potrafią te talenty zidentyfikować, np. Strengthsfinder.
Pytania pomocnicze
→ Co mi przychodzi z łatwością?
→ Za jakie działania inni mnie podziwiają, chwalą? Jaki talent wtedy wykorzystuję?
→ W jaki sposób sobie radzę z problemami? Co jest moim pierwszym, najbardziej naturalnym krokiem, gdy muszę sobie poradzić w jakiejś sytuacji?
→ Jaki sposób działania jest dla mnie najlepszy? Jaki przynosi najlepsze efekty? (np. kiedy planuję, kiedy działam spontanicznie…)
→ Kiedy ostatnio byłem/am z siebie dumny za coś, co zrobiłem/am? Jaki talent wtedy wykorzystałem/am?
→ Z jakimi problemami ludzie proszą mnie o pomoc?
| Warto przeczytać: | • Talent – a jaka jest Twoja supermoc? • Strengthsfinder – czy warto robić test na talenty Gallupa? |
Umiejętności
O ile talenty są najczęściej wrodzone, o tyle umiejętności nabywamy w trakcie życia. Czasem poprzez kursy czy szkolenia, a czasem po prostu w ogniu działania. Twoje kompetencje dają Ci przewagę, gdy szukasz pracy czy planujesz nowy projekt. Oczywiście, zawsze możesz się czegoś nowego nauczyć! Ale łatwiej będzie Ci zbudować coś na tym, co już potrafisz, niż zaczynać zupełnie od zera.
Nie zawsze na potwierdzenie umiejętności mamy papier czy inny certyfikat. Jeśli masz trudności w zidentyfikowaniu swoich umiejętności – poniżej podlinkowałam wpis, w którym znajdziesz narzędzie, które Ci w tym pomoże.
Pytania pomocnicze
→ Jakie prace, zadania wykonywałem w życiu? Jakie umiejętności w nich wykorzystywalem/am?
→ W jakich kursach, szkoleniach brałem/am udział?
→ Co mi dobrze szło na studiach, w szkole?
| Warto przeczytać: | • Mapa kompetencji – określ swoje umiejętności |
Osobowość
Twoja osobowość to zestaw cech, które odróżniają Cię od innych. Sprawiają, że zachowujesz się czy reagujesz w określony sposób. Zasadniczo zakłada się, że osobowość jest czymś niezmiennym. Kolokwialnie mówiąc: trzeba z tym żyć. Ale warto ją poznać i zaakceptować. Zrozumieć, że jeden styl działania będzie nam pasować, a drugi – zupełnie nie. Nie zmuszać się do działania wbrew sobie.
Teorie i podziały na typy osobowości są różne. Istnieją też testy osobowości, które mogą Ci pomóc dookreślić swoje cechy – o dwóch z nich przeczytasz w artykułach podlinkowanych poniżej.
Pytania pomocnicze
→Jaki/a jestem?
→Jakimi przymiotnikami określam sam/a siebie? Jak określają mnie inni?
→Jak się zachowuję?
Bazując na modelu Wielkiej Piątki, możesz np. zadać sobie pytania:
→ Jestem introwertykiem czy ekstrawertykiem? Towarzystwo innych dodaje mi energii czy wręcz przeciwnie, odbiera?
→ Jestem sumienny/a, zorganizowany/a, działanie nastawione na cel czy też wolę działać spontanicznie?
→ Lubię pomagać innym czy wolę z innymi rywalizować?
→ Jestem otwarty/a na nowe doświadczenia, lubię różnorodność czy też lepiej czuję się w określonych ramach?
→ Często reaguję impulsywnie czy też niełatwo ulegam emocjom?
| Warto przeczytać: | • Test MBTI – jak wykorzystać wyniki? • Test osobowości PERSO.IN – czy warto go robić? |
Podsumujmy
Oto Twoja własna „mapa samoświadomości”. Myślę, że bardzo warto sobie z tym usiąść i przemyśleć.
Przykład wypełnionej mapy:
→ Czy wśród powyższych punktów znalazło się coś, co Cię zaskoczyło? Czy uświadomiłeś/aś sobie coś, z czego sobie wcześniej nie zdawałeś/aś sprawy Zapisz swoje spostrzeżenia na gorąco.
→ Czy widzisz powiązania pomiędzy poszczególnymi punktami? (np. pokrywanie się potrzeb i cech osobowości)
→ Czy na tym etapie masz już jakieś pierwsze pomysły na to, jak chcesz, aby wyglądało Twoje życie? Zanotuj takie luźne myśli, mogą przydać się w kolejnych etapach.
→ Czy przyszło Ci do głowy coś jeszcze?
Zachowaj te notatki i miej je przed oczami w kolejnych etapach.